تحلیل اثرپذیری تراز پرداخت‌ها از تحولات بازار ارز: مطالعه موردی ایران

ترازپرداختها یکی از مهمترین شاخص‌های اقتصادی هر کشوری است، زیرا این متغیر، اطلاعات مهمی را از موقعیت بین‌المللی، چگونگی ارتباط اقتصاد ملی با کشورهای دیگر و نیز تغییرات موجودی ارز و طلای آن کشور، نشان می‌دهد. به بیان دیگر، اهمیت و بررسی ترازپرداخت‌هاونتیجتاً بازار ارز، بدان سبب است که اغلب کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران که از عدم تعادل تجارت خارجی خود به دلیل آثار ناخوشایند آن بر اقتصاد داخلی (تولید، تورم و...) در رنج می‌باشند، روشن می‌باشد. لذا، این مطالعه درصدد است تا تبعات و پیامدهای ناشی از شوک‌های نرخ ارز بر ترازپرداخت‌هارامورد تجزیه و تحلیل و واکاوی قرار دهد. این امر با استفاده از داده‌های سری‌زمانی ماهانه طی دوره‌ی فروردین­ماه 1385 الی مردادماه 1392 و بکارگیری مدل Near-VECM  صورت پذیرفته است. مدل  Near-VECM (که برپایه نتایج تحقیق در مقایسه با مدل VECM، از قدرت توضیح­دهندگی بالاتری برخوردار بوده­اند)، ضمن بررسی آثار تغییرات نرخ ارز واقعی بر ترازپرداخت­ها، اثر نااطمینانی­های این متغیر که به کمک مدل‌های مختلف GARCH، مدل‌سازی و برآورد شده بود را نیز بر ترازپرداخت­ها مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. بر اساس یافته­های این پژوهش، روابط کوتاه­مدت و بلندمدت قوی و معناداری میان متغیرهای تحقیق وجود داشته و نااطمینانی نرخ ارز واقعی، اثر منفی و معناداری بر ترازپرداخت­ها در کوتاه­مدت و بلندمدت داشته است. علاوه بر آن، ضریب متغیر تصحیح خطا در مورد پویایی مدل (6/0-) نیز با علامت منفی و معنادار، گویای سرعت بالای فرآیند تعدیل بوده است. لذا، با توجه به نتایج تحقیق، ضروری می­نماید که سیاست­های اقتصادی اجرایی دولت با تأکید بر کاهش نااطمینانی در بازار ارز طراحی و اجرا گردد